Cülus nedir?
Osmanlı Devleti’nde, bir padişahın ölümü Veyahut padişahlıktan çekilmesi üzerine adına seçilen şehzadenin padişahlığının ilân edilmesi dolayısıyla yapılan merasim. Ölen Veyahut saltanattan uzaklaştırılan padişahın adına hanedandan bir şehzadenin geçebilmesi için, Fatih dönemine kadar intihap yöntemi uygulanırdı. Cülus, Osmanlı Devleti’nde padişah tahta çıkarken Babüssaade önünde yapılan törene verilen addır.
Örnek vermek gerekirse, Orhan Gazi Ahiler tarafından, Yıldırım Bayezid ise Kosova Savaşı’na katılan beyler tarafından seçildiler. Fatih Kanunnamesi, padişahın şehzadeler arasından seçilmesi yöntemini kaldırdı. En büyük bey çocuğun, babası adına tahta geçmesini öngören koşulu koydu. I. Ahmet vaktinde törede kimi farklıklar yapıldı. Fatih Kanunnamesi yanında, en büyük şehzade adına, öteki şehzadelerden Veyahut hanedandan birinin padişah olması kaidesi getirildi.
Cülus töreni, şu sıraya göre yapılırdı: Yepyeni padişah, arz ağalarıyla beraber taht odasına geçer, burada namaz kılar, hemen peşinden Merasim giysilerini giyer. Darüssaade ağası ve silâhtar ağanın eşliğinde dışarıya Menfaat, Babüssaade önünde kurulmuş olan tahta oturur ve Merasim başlardı. Sırasıyla devlet büyükleri kutlamada yer alır ve Merasim, teşrifatçıların etek öpmeleriyle biterdi. sonrasın da padişah has odaya geçer, burada biraz dinlendikten sonra ölen padişahın cenaze namazına katılırdı. Cülus töreni, kılıç alayı ve türbe gezmeleriyle tamamlanırdı.
